Στο διεθνές δίκαιο, το απεχθές χρέος είναι μια νομική θεωρία, η οποία υποστηρίζει ότι το δημόσιο χρέος που αναλαμβάνεται από ένα καθεστώς για σκοπούς που δεν εξυπηρετούν το συμφέρον του έθνους, όπως είναι οι επιθετικοί πόλεμοι, δεν θα πρέπει να εκτελείται. Τέτοιες οφειλές θα πρέπει να θεωρούνται ως προσωπικά χρέη του καθεστώτος που τα ανέλαβε και όχι ως χρέη του κράτους. Από ορισμένες απόψεις, η έννοια αυτή είναι ανάλογη με την ακυρότητα των συμβάσεων που έχουν υπογραφεί υπό «καθεστώς καταναγκασμού».
Η θεωρία αυτή επισημοποιήθηκε σε μια πραγματεία το 1927 από τον Αλέξανδρο Nahum Sack, ένα Ρώσο εμιγκρέ νομικό θεωρητικό, βασίζεται σε αποφάσεις που πάρθηκαν τον προηγούμενο αιώνα (19ος), συμπεριλαμβανομένων της αποκήρυξης των χρεών του Μεξικό τα οποία είχαν πραγματοποιηθεί από το καθεστώς του Αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού, καθώς και την άρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών για την ευθύνη της Κούβας να αποπληρώσει τα χρέη του ισπανικού αποικιακού καθεστώτος.
Σύμφωνα με τον Sack:
Όταν ένα δεσποτικό καθεστώς συνάπτει μία σύμβαση οφειλής όχι για τις ανάγκες ή τα συμφέροντα του κράτους, αλλά μάλλον για να ενισχύσει «εαυτόν», για να καταστείλει μια λαϊκή εξέγερση, κλπ, αυτό το χρέος είναι απεχθές για το λαό ολόκληρου του κράτους. Το χρέος αυτό δεν δεσμεύει το έθνος∙ είναι χρέος του καθεστώτος, ένα προσωπικό δάνειο που είχε συναφθεί από τον ηγεμόνα, και, συνεπώς, πέφτει με τη διάλυση του καθεστώτος. Ο λόγος για τον οποίο αυτά τα απεχθή χρέη δεν μπορούν να συνδεθούν με όλο το κράτος είναι ότι δεν πληρούν μία από τις προϋποθέσεις που καθορίζει τη νομιμότητα των δημόσιων χρεών, ήτοι ότι τα δημόσια χρέοι καθώς και τα έσοδα για αυτά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες του συνόλου και προς το συμφέρον του. Απεχθή χρέη, που έχουν συναφθεί και χρησιμοποιούνται για σκοπούς που, εξ΄ όσων γνωρίζει ο δανειστής, είναι αντίθετες προς τις ανάγκες και τα συμφέροντα του έθνους, δεν είναι δεσμευτικές για το έθνος - το οποίο έχει καταφέρει να ανατρέψει την κυβέρνηση που έχει συνάψει αυτές τις συμβάσεις – εκτός και άν η οφειλή καθίσταται εντός των ορίων των πραγματικών πλεονεκτημάτων που τα χρέη αυτά θα μπορούσαν να έχουν προσφέρει. Οι δανειστές που έχουν υποπέσει σε εχθρική πράξη κατά του λαού, δεν μπορούν να περιμένουν ένα έθνος που χειραφετείται από ένα δεσποτικό καθεστώς να αναλάβει αυτά τα απεχθή χρέη, τα οποία είναι τα προσωπικά χρέη του ηγεμόνα.
Η Patricia Adams, executive director της εταιρείας Probe International (μία οργάνωση για το περιβάλλον και την υπεράσπιση της δημόσιας πολιτικής στον Καναδά), και συγγραφέας των: Loose Lending (Χαλαρός Δανεισμός), Corruption (Διαφθορά), καθώς και Third World’s Environmental Legacy (Η Περιβαλλοντική Κληρονομιά του Τρίτου Κόσμου), δήλωσε ότι:
.... δίνοντας ένα κίνητρο για τους πιστωτές να δανείζουν μόνο για σκοπούς που είναι διαφανείς και προς όφελος του συνόλου, μελλοντικοί τύραννοι θα χάσουν την ικανότητά τους να χρηματοδοτούν τους στρατούς τους, και έτσι ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας και η επίτευξη της παγκόσμιας ειρήνης θα υπηρετούνται καλύτερα.
Ένα πρόσφατο άρθρο από τους οικονομολόγους Seema Jayachandran και Michael Kremer έχει ανανεώσει το ενδιαφέρον για το θέμα αυτό. Προτείνουν ότι η ιδέα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να δημιουργήσει ένα νέο είδος οικονομικής κύρωσης που θα εμποδίζει τον περαιτέρω δανεισμό σε δικτάτορες
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου